سبکهای بازی نیز مثل تاکتیکها در فوتبال تغییر میکنند. وظیفه و مهارتهای یک مدافع پوششی (فولبک) امروزه متفاوت با ده سال پیش است. دروازهبانها هم از این امر مستثنی نیستند. من در کار خود اغلب دروازهبانها را به سه دسته تقسیم میکنم. این دستهها شامل دروازهبانهای سنتی، دروازهبانهای ماهر در بازی با پا و دروازهبانهای جلوزن (سوییپر) است. همچنین میتوان دستهی چهارمی تحت عنوان دروازهبان همهکاره در نظر گرفت.
حال این دستهها را چطور تعریف میکنیم؟
- دروازهبانهای سنتی: دروازهبانهای سنتی در شوتگیری زبدهاند، اما ممکن است در دیگر جوانب بازی ضعف داشته باشند.
- دروازهبانهای ماهر در بازی با پا: این دروازهبانها در پخش توپ تخصص دارند و اغلب توپ را به دفعات لمس میکنند، اما ممکن است شوتگیرهای زیر متوسطی باشند.
- دروازهبانهای جلوزن: دروازهبانهای جلوزن در خروج از دروازه مسلط هستند و اغلب در قطع توپها زمانبندی بینقصی دارند. این دروازهبانها بیش از همه به کار باشگاههایی میآیند که از یک خط دفاعی بالا استفاده میکنند؛ خط دفاعیای که میتواند در مقابل بازی طولی آسیبپذیر باشد.
- دروازهبان همهکاره: دروازهبانهای همهکاره آنهایی هستند که در ساختار سه دسته اخیر جای نمیگیرند. آنها ممکن است در همه بخشها عالی، متوسط یا زیر متوسط باشند. اگر شاخصهای کلیدی عملکرد در قالب نمایههای راداری به نمایش گذاشته شود، این دروازهبانها هیچ نقطه قوت یا ضعف واضحی نخواهند داشت.
میتوانیم با بکارگیری داده، مجموعههایی از شاخصهای کلیدی عملکرد (ترکیبی از شاخصهای کلیدی عملکردی که برای یک دستهی به خصوص کلیدی است) برای هر دسته از دروازهبانها ایجاد کنیم تا سریعا گزینههای بالقوهای را که با نیازهای یک باشگاه تناسب دارند شناسایی کنیم. مثلا در بازیکنیابی به جای جستجو در میان همه دروازهبانها به امید رسیدن به یک گزینه خوب، یک باشگاه میتواند تشخیص دهد که سبک بازیاش با بکارگیری یک دروازهبان جلوزن تناسب دارد؛ پس آنها میتوانند از سنجههای در دسترسشان در مجموعهی شاخصهای کلیدی عملکرد دروازهبانهای جلوزن استفاده کنند و بلافاصله لیست کوتاهی از بازیکنانی که قابل دستهبندی به عنوان دروازهبان جلوزن هستند در اختیار خواهند داشت. این امر میتواند فرایند جذب بازیکن را تسهیل کند و منجر به گذاری سریعتر به سوی بازیکنیابی ویدئویی شود.
این دستهبندی از دروازهبانها باعث شد با خود فکر کنم که آیا مناطق جغرافیایی معین عادت به پرورش دسته مشخصی از دروازهبانها دارند یا نه. مثلا آیا محتملتر است دروازهبانی که در اروپای مرکزی به دنیا آمده به صورت آنچه که دروازهبان جلوزن در نظر میگیریم پرورش یابد تا دروازهبانی از آسیا؟ در این مقاله، دادههای مربوط به چندین ملیت را به کار میگیرم تا میانگین خصوصیات دروازهبانهای مناطق جغرافیایی منتخب را نشان دهم. مناطقی که بررسی میشود شامل موارد زیر است:
- جزایر بریتانیا
- اروپای غربی
- جنوب غربی اروپا
- اروپای مرکزی
- جنوب اروپا
- شمال اروپا
- اروپای شرقی
- شرق آسیا
- آمریکا
- آمریکای لاتین
هر منطقه با استفاده از دادههای WyScout به طور خلاصه بررسی و دستهبندی میشود. داده شامل دروازهبانانی است که در مسابقات بزرگسالان حاضر بوده و در فصل اخیر حداقل 2000 دقیقه بازی کرده باشند؛ مگر این که خلاف آن ذکر شود.
جزایر بریتانیا – انگلیس و اسکاتلند
با شروع از دروازهبانهای انگلیس و اسکاتلند، متوجه مشکلی برجسته در زمینه مراقبت از دروازه میشویم. گرچه بازیکنی مثل نیک پوپ در فصل 21-2020 شوتگیری زبده بوده است، اما حقیقت این است که شوتگیری به طور میانگین نه تنها نقطه ضعف دروازهبانان انگلیسی و اسکاتلندی است، بلکه آنها در این زمینه در زمره بدترینهای جهان هستند. در زمینهی پخش توپ شاهد تعداد بسیار بالایی از پاسهای بلند و کمینهای از پاسهای کوتاه یا متوسط هستیم. در زمینهی فعالیتهای مربوط به دروازهبانهای جلوزن میبینیم که دروازهبانهای انگلیسی و اسکاتلندی، با تعداد خروج کمتر از میانگین، بیش از دروازهبانان سایر مناطق متمایل به ماندن روی خط هستند؛ اما دروازهبانهای این منطقه با میانگین 1.75 قطع توپ در هر 90 دقیقه در قطع توپ برتری دارند. این جنبهای کلیدی در دستهی دروازهبان جلوزن است و از قضا دروازهبانان این منطقه در تحقیق ما در این زمینه در رتبهی دوم قرار دارند. در مجموع دروازهبانان جزایر بریتانیا مأیوسکننده هستند؛ چه که میانگین این منطقه با الگوی یک دروازهبان جلوزن افولیافته یا یک دروازهبان همهکارهی بیکیفیت همخوانی دارد.
اروپای غربی – فرانسه، بلژیک و هلند
با نگاه به اروپای غربی نکات مثبت بیشتری در قیاس با منطقهی قبلی میبینیم. شوتگیری اندکی پیشرفت دارد؛ چه که فرانسویها، بلژیکیها و هلندیها در این زمینه قدری بهتر از همتایان خود در آن سوی کانال هستند. در زمینهی معیارهای جلوزنی شاهد اعداد کمتر از میانگین در نبردهای هوایی در هر 90 دقیقه و خروجها در هر 90 دقیقه هستیم، اما قطع توپها بالاتر از میانگین است. جایی که اروپای غربی خوب ظاهر میشود، پخش توپ و بازی با پا است. اغلب به ندرت میتوان برای یک دروازهبان مشارکت بالاتر از میانگین در هر دو زمینهی پاسهای بلند و پاسهای کوتاه یا متوسط دید، اما دروازهبانان اروپای غربی چنین هستند. این موضوع شاید به بهترین نحو در دروازهبانانی چون سیمون مینیوله با میانگین 16.77 پاس کوتاه یا متوسط در هر 90 دقیقه و 12.23 پاس بلند در هر 90 دقیقه، یا سرجیو پات با میانگین 19.06 پاس کوتاه یا متوسط در هر 90 دقیقه و 15.47 پاس بلند در هر 90 دقیقه نمایان است. الگوی دروازهبانی اروپای غربی، پرورش دروازهبانان قوی در بازی با پا است.
جنوب غربی اروپا – اسپانیا و پرتغال
با حرکت به سوی جنوب غربی اروپا، فورا به چشم میآید که دروازهبانان اسپانیایی و پرتغالی در دو زمینه برتر ظاهر میشوند. این دروازهبانها در پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه (0.013 بیش از میانگین تحقیق) و درصد مهار، بالاتر از میانگین هستند؛ امری که آنها را تبدیل به برخی از بهترین شوتگیرهای اروپا میکند. علاوه بر عملکرد بالاتر از میانگین در مراقبت از دروازه، باید به عملکرد خوب آنها در نبردهای هوایی در هر 90 دقیقه و خروجها در هر 90 دقیقه نیز توجه کرد؛ اما آنچه دروازهبانهای شبه جزیرهی ایبری را متمایز میکند، بهترین بودن آنها در تحقیق ما در زمینهی قطع توپ است. این خصوصیات برای مثال در رابرت سانچز نمایان است که در هر 90 دقیقه 1.56 بار از دروازه خارج شده و 1.69 قطع توپ داشته است. سانچز توانایی جلوزنی خود را با درصد مهار 70.33 درصدی و ضمن آن جلوگیری از 0.015 گل در هر 90 دقیقه، تکمیل کرده است. منطقهی جنوب غربی اروپا نشان میدهد که ناحیهای مناسب برای پرورش هم دروازهبانان سنتی و هم دروازهبانان جلوزن است.
اروپای مرکزی – آلمان، سوئیس، اتریش و لهستان
صادقانه بخواهم بگویم، شاید انتظار داشتم نوع دیگری از دروازهبانان در اروپای مرکزی رایج باشند. آنها با عملکرد ضعیف در زمینهی پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه و درصد مهار، در مراقبت از دروازه بهترین نیستند. جنبهای که من را تا حدی غافلگیر میکند، تعداد کم خروج از دروازه در هر 90 دقیقهای 1.49 برای این منطقه است (میانگین تحقیق 1.55 خروج در هر 90 دقیقه)؛ میزانی که با میانگین قطع توپ در هر 90 دقیقهای قدری بالاتر از 1.65 همراه است. جایی که دروازهبانان اروپای مرکزی خوب ظاهر میشوند، مقادیر مربوط به پخش توپ است که اندکی پیشرفت دارد اما مشابه اروپای غربی است. دروازهبانهای اروپای مرکزی با 13.81 پاس کوتاه یا متوسط (0.7 بیشتر از اروپای غربی) و 8.85 پاس بلند (0.07 بیشتر از اروپای غربی) بیشترین میزان میانگین پاس کوتاه یا متوسط و پاس بلند در هر 90 دقیقه را در این تحقیق به خود اختصاص میدهند؛ امری که در حال حاضر اروپای مرکزی را به عنوان شاید بهترین ناحیه برای پرورش دروابازهبانان ماهر در بازی با پا مطرح میکند.
جنوب اروپا – ایتالیا و یونان
گرچه دروازهبان جوان اما باتجربهی ایتالیا، جانلوئیجی دوناروما که اولین بازیاش در سری آ را پنج سال پیش در 16 سالگی برای آث میلان انجام داد، حالا 215 بازی برای باشگاهی دارد که به زودی از آن جدا خواهد شد و جواهر دروازهبانی ایتالیا است، اما سایر دروازهبانان این منطقه قدری دچار مشکل هستند. به نظر میرسد شوتگیری (به طور نسبی) نقطه قوت این منطقه است. این منطقه در زمینهی پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه تنها 0.003 بالاتر از میانگین و درست پایینتر از میانگین درصد مهار (0.053- درصد) قرار دارد. خروجها در هر 90 دقیقه و قطع توپها در هر 90 دقیقه نیز مأیوسکننده است، همچنین که پخش توپ خیلی پایینتر از میانگین قرار دارد. در زمینهی نبردهای هوایی دروازهبانهای این منطقه پایینترین عملکرد تحقیق را با 0.39 در هر 90 دقیقه داشتهاند. دروازهبانان جنوب اروپا را میتوان در دسته همهکارهها در نظر گرفت، اما این موضوع بیشتر به این خاطر است که در هیچ یک از دستهها عملکرد متمایزی ندارند.
شمال اروپا – سوئد، نروژ، دانمارک و فنلاند
حال که به این جای تحقیقمان رسیدهایم، به آسانی و بلافاصله میتوان دروازهبانان شمال اروپا را دستهبندی کرد. این منطقه با میانگین 1.74 قطع توپ در هر 90 دقیقه و 1.73 خروج در هر 90 دقیقه، به عنوان خانهی دروازهبانهای جلوزن ظاهر شده است. نبردهای هوایی در هر 90 دقیقه نیز برای این منطقه با میانگین 0.59 نبرد در هر 90 دقیقه، در تحقیق ما بهترین است. در پخش توپ آمار بد نیست. پاسهای کوتاه یا متوسط در سطح 11.24 در هر 90 دقیقه و پاسهای بلند معادل 8.75 در هر 90 دقیقه است. تنها بخشی که اندکی زیر میانگین قرار میگیرد، مراقبت از دروازه است. پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه در سطح 0.04 است که 0.007 پایینتر از میانگین قرار دارد. درصد مهار در سطح 70.06 درصد قرار دارد که 0.793 درصد پایینتر از میانگین است. در مجموع، شمال اروپا جای مقبولی برای گشتن به دنبال دروازهبانهای ماهر در هر یک از دستهها اما خانهی دروازهبانهای جلوزن زبده است.
اروپای شرقی – روسیه و اوکراین
آنهایی از شما که با من دربارهی دروازهبانها گفتگو کردهاند، احتمالا از شنیدن ستایش من از ماتوی سافونوف، دروازهبان 22 سالهی روس که در کراسنودار بازی میکند، یا دومینیک لیواکویچ، دروازهبان 26 سالهی کروات که در دینامو زاگرب بازی میکند، خسته شدهاند. این مسئله به این خاطر است که گرچه من متوجه ارزش مهارتهای متنوع همهی دروازهبانها هستم، اما دروازهبانان سنتی شوتگیر را میپسندم و این چیزی است که اروپای شرقی عرضه میکند. گرچه تنها دروازهبانان روس و اوکراینی در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند، اما 90 بازیکن شرایط ورود به آن را احراز و آمار 0.11 پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه (میانگین تحقیق 0.047 است) و میانگین درصد مهار 73 درصدی (بالاتر از میانگین 70.853 درصدی تحقیق) ثبت کردند. در کنار این آمار باورنکردنی در شوتگیری، با 1.76 خروج در هر 90 دقیقه که بالاترین میزان در تحقیق است و 1.72 قطع توپ در هر 90 دقیقه، شاهد تواناییهای سطح بالای جلوزنی آنها هستیم. با این حال دروازهبانهای اروپای شرقی در زمینهی پخش توپ نقطه ضعف دارند. دروازهبانهای این جا، به طور میانگین فقط 9.75 پاس کوتاه یا متوسط و 7.89 پاس بلند در هر 90 دقیقه دارند. اروپای شرقی میتواند مدعی این باشد که خانهی بهترین شوتگیرها در این تحقیق است و همچنین برخی تواناییهای ماهرانه جلوزنی، اما وقتی کار به پخش توپ میرسد، مناطق بهتری برای در نظر گرفتن وجود دارد.
شرق آسیا – ژاپن، کره جنوبی و چین
منطقهی شرق آسیا اولین منطقهی غیراروپایی ما در این تحقیق است. 62 دروازهبان بررسی شدهی این منطقه مجموعهی جالبی از مهارتها عرضه میکنند. دروازهبانان آسیای شرقی در تنها دو خصوصیت «بالاتر از میانگین» قرار میگیرند؛ درصد مهار و نبردهای هوایی در هر 90 دقیقه. مشکل این جا این است که پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه زیر میانگین است؛ چیزی که میتواند عملکرد آنها در درصد مهار را زیر سؤال ببرد. درصد مهار به اندازهی پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه نمایانگر سطح سختی شوتها نیست. با این وجود، آمارهای زیر میانگین در زمینهی مهارتهای پخش توپ و جلوزنی و همچنین عملکرد بالاتر از میانگین در نبردهای هوایی در هر 90 دقیقه که بیشتر در دروازهبانهای سنتی میبینم، باعث میشود شرق آسیا را با تردید منطقهای برای پرورش دروازهبانان سنتی برچسب بزنم.
آمریکا
چیزی معکوس دروازهبانی از جزایر بریتانیا میخواهید؟ لازم نیست جایی جز آمریکا را جستجو کنید. دروازهبانهای آمریکایی با یک نمایهی راداری تقریبا معکوس بریتانیاییها اما همچنان مأیوسکننده و پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه قدری بالاتر و درصد مهار اندکی پایینتر از میانگین تحقیق ، عموما عملکردی متوسط در شوتگیری دارند. دروازهبانها این جا در زمینهی پاسهای کوتاه یا متوسط در هر 90 دقیقه نیز بالاتر از میانگین هستند، اما در پاسهای بلند در هر 90 دقیقه آمار حداقلی دارند. به لحاظ جلوزنی، دروازهبانهای آمریکا عملا چندان از دروازه خارج نمیشوند، چه که هر دوی سنجهها در سطح کمینهی تحقیق است. دربارهی دروازهبانی آمریکا به اختصار میتوان گفت این منطقه شوتگیرهای متوسط با مهارت بالا در پخش توپ کوتاه عرضه میکند؛ در نتیجه الگو این جا یک دروازهبان سنتی اندکی ماهرتر در بازی با پا است.
آمریکای لاتین – مکزیک، آرژانتین، برزیل، شیلی و اروگوئه
با نگاه به آمریکای لاتین به عنوان آخرین منطقهی تحقیقمان، بررسی را از جنبهی مراقبت از دروازه شروع میکنیم. دروازهبانان آمریکای لاتین در هر دو سنجهی پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه و درصد مهار بالاتر از میانگین قرار میگیرند. نبردهای هوایی، خروجها و قطع توپها در هر 90 دقیقه همه زیر میانگین قرار دارد. در زمینهی پخش توپ، زمینهای که من به لطف موفقیت زوج برزیلی آلیسون و ادرسون در آن ناخودآگاه انتظار داشتم در سطح بسیار بالایی باشد، میبینیم که آمریکای لاتین با 7.07 پاس بلند در هر 90 دقیقه در این سنجه از آخر دوم و با 10.81 پاس کوتاه یا متوسط در هر 90 دقیقه پایینتر از میانگین است. گرچه تعدادی از بهترین دروازهبانهای جهان در بازی با پا اهل آمریکای لاتین هستند، اما این تحلیل نشان میدهد که آمریکای لاتین به پرورش دروازهبانهای سنتی گرایش دارد.
این داده به چه معناست
من در قالب این تحقیق دادهی 984 دروازهبان از 28 ملیت را بررسی و دستهبندی کردم. در سراسر جهان انتظارات معینی وجود دارد. منطقی است که انتظار داشته باشید دروازهبانتان 0.04 پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه داشته باشد و حدود 71 درصد از شوتهایی که به سویش زده میشود را مهار کند. در زمینهی نبردهای هوایی، دروازهبانان باید بتوانند از عهدهی 0.47 نبرد در هر 90 دقیقه بر بیایند. به لحاظ پخش توپ، دروازهبانها به طور میانگین 10.95 پاس کوتاه یا متوسط و 8.19 پاس بلند در هر 90 دقیقه میدهند. وقتی از دروازهبانها خواسته میشود جلو بیایند، آنها باید انتظار 1.55 خروج از دروازه در هر 90 دقیقه و 1.63 قطع توپ در هر 90 دقیقه را داشته باشند.
همراه با تغییر بازی، از دروازهبانها خواسته میشود انتظارات و نقشهای متفاوتی را ایفا کنند. بعضی کشورها دروازهبانهای ماهر در بازی با پا پرورش میدهند، در حالی که دیگران پرورش دروازهبانهای جلوزن را برمیگزینند. برنامههای آموزشی ممکن است هر لحظه عوض شود و یک کشور میتواند برنامهی پرورش خود را بازبینی کند؛ پس آتیهی آموزش دروازهبانی پویا باقی میماند. فعلا هنر دروازهبانی به شکلی است که خواندید.
فهرست اصطلاحات
- پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه – پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه سنجهای است که بر اساس کسر مقدار واقعی گلهای دریافتی از کل گلهای دریافتی مورد انتظار به طور میانگین در هر 90 دقیقه بازی حاصل میشود. برای مثال دروازهبانی که انتظار میرود 1.02 گل در هر 90 دقیقه دریافت کند و در واقعیت 0.97 گل در هر 90 دقیقه دریافت میکند، 0.05+ پیشگیری از گل در هر 90 دقیقه دارد.
- درصد مهار – درصد مهار سنجه سادهای است که بر اساس نسبت مهارها به شوتهای دریافتی محاسبه میشود. اگر دروازهبانتان 7 شوت را مهار کند اما با 10 شوت مواجه شده باشد، درصد مهار او 70 درصد است.
- نبردهای هوایی در هر 90 دقیقه – نبردهای هوایی وقتی رخ میدهند که بازیکنان حریف به هوا میپرند تا برای توپ درگیر شوند. این شرایط اغلب روی کرنرها و ارسالها برای دروازهبانها پیش میآید. این آمار به ازای هر 90 دقیقه بازی نرمالسازی میشود.
- پاسهای کوتاه یا متوسط در هر 90 دقیقه – پاسهایی که کوتاهتر از 40 متر باشد و به ازای هر 90 دقیقه بازی نرمالسازی میشود.
- پاسهای بلند در هر 90 دقیقه – یک پاس بلند بیش از 40 متر طول یا بیش از 25 متر ارتفاع دارد. این آمار به ازای هر 90 دقیقه بازی نرمالسازی میشود.
- خروجها در هر 90 دقیقه – شرایطی است که دروازهبان برای جمع کردن توپ روی یک ارسال از دروازه خارج میشود. این آمار به ازای هر 90 دقیقه نرمالسازی میشود.
- قطع توپها در هر 90 دقیقه – زمانی که یک بازیکن با پیشبینی پاس یار حریف حرکت خود را عوض میکند. این آمار به ازای هر 90 دقیقه بازی نرمالسازی میشود.
نکات پایانی
- منبع داده: WyScout (جمعآوری شده در 7 ژوئن 2021)
- نکته داده: تمام مناطق در این تحقیق بر اساس فصل اخیر و حداقل 2000 دقیقه بازی است، به جز موارد زیر که بر اساس فصل ماقبل آخر است:
- شمال اروپا
- شرق آسیا
- آمریکا
- ابزار نمایه رادار: http://cboutaud.github.io/radar/radar.html
****************************************
عنوان انگلیسی مقاله: the Art of Goalkeeping in 2021
منبع: www.aidanreagh.com
تاریخ انتشار: ژوئن ۲۰۲۱
یک پاسخ
مقاله ی عالی ای بود
درباره ی دشته بندی درستتون ، یکی از منابع آماری دروازه بانان مطرح رو اومده بود دسته بندی کرده بود و آلیسون و نویر دروازه بانان همه کاره ی اون لیست بودن که فکت غلطی هم نیست به نظرم.
من در فوتبال مدرن کلیدی ترین وظیفه ی گلر رو پوشش فضای مدافعینی که به واسطه ی اینکه میخوان high press اجرا کنن بالا میرن میدونم .