آنالیز تاکتیکی: بارسلونا – پاریسن ژرمن

لیگ قهرمانان اروپا بعد از وقفه‌ای بیش از دو ماهه سه‌شنبه شب با بازی پاریس سنت ژرمن و بارسلونا دوباره شروع شد و علاقه‌مندانی که برای این مدت طولانی منتظر بودند را ناامید نکرد. شب اول مسابقات مرحله یک‌هشتم نهایی با بازی بارسلونا و پاریس سنت ژرمن آغاز شد و در حالی که این مسابقه برای علاقه‌مندان یادآور بازی به یادماندنی سال 2016 دو تیم بود که در همین نیوکمپ بارسا با 6 گل از سد پاریس گذشته بود و به مرحله بعد راه یافته بود در عمل هیچ چیز مثل سابق نبود. نیمار که مرد اول آن روز بود الان برای پاریس بازی می‌کند و به دلیل مصدومیت حضور نداشت. مسی، پیکه و بوسکتس هم مانند شبحی از گذشته خود بودند و ستاره جدیدی در این بازی خودنمایی کرد؛ کیلیان امباپه. امباپه که امید اول خیلی‌ها برای جانشینی امثال رونالدو و مسی که اواخر دوران فوتبال خود را طی می‌کنند بود، از همان روزهای ابتدایی موناکو چشم همه را به پاهای خود دوخت. او پس از فتح جام جهانی و قهرمانی در چهار دوره پیاپی لیگ یک فرانسه و صعود به فینال لیگ قهرمانان، دیشب هم ارزش‌های خود را به رخ کشید تا نشان دهد همه این سر و صداها بی دلیل نبوده است.

پاریس برای اولین بار مربی جدید خود، پوچتینو را در لیگ قهرمانان روی نیمکت خود داشت، در لیگ عملکردی پایین‌تر از استانداردهای خود نشان داد تا پس از لیل در رده دوم قرار بگیرد؛ کامبک عجیب در مقابل لوریان در لیگ در کنار مصدومیت نیمار و دی ماریا و تزلزل خط دفاعی پس از فروش تیاگو سیلوا باعث شده بود طرفداران بارسلونا کمی امیدوار باشند.

در سمت مقابل هم بارسلونا بعد از تغییر سیستم از 4-2-3-1 به 4-3-3 و درخشش بازیکنانی مثل پدری و دی‌یونگ در فرم نسبتا خوبی قرار داشت. آن‌ها از 12 بازی اخیر خود در لالیگا ده بازی را برده بودند و دو بازی دیگر را هم مساوی کرده بودند. البته عملکرد ضعیف در بازی‌های مهم در این فصل پاشنه آشیل تیم کومان بود. آن‌ها هر دو بازی خود مقابل رقبای اصلی قهرمانی یعنی رئال و اتلتیکو را واگذار کرده بودند و در سوپرکاپ به بیلبائوی تازه مربی عوض کرده باختند. حتی در جام حذفی هم با شکست مقابل سویا و عملکرد ضعیف خط دفاعی طرفداران را نگران‌تر از همیشه کرده بودند. با این حال بازگشت پیکه بعد از 3 ماه مصدومیت کمی از این ناامیدی می‌کاست.

ترکیب دوتیم:

کومان در این بازی هم از همان ترکیب 4-3-3 خود استفاده کرد. در خط دروازه مارک آندره تراشتگن قرار داشت و از راست به چپ، سرجینو دست دفاع راست جوان و خرید امسال بارسا، جرارد پیکه و کلمنت لنگله زوج خط دفاعی چند سال اخیر بارسا در کنار جوردی آلبا بازی می‌کردند. سرجیو بوسکتس، پدری و دی‌یونگ مثلث خط هافبک بارسا را تشکیل می‌دادند و آنتوان گریزمان از سمت چپ و عثمان دمبله از سمت راست لئو مسی را در خط حمله همراهی می‌کردند.

تحلیل تاکتیکی بازی: نیمه اول بازی کاملا پایاپای پیگیری می‌شد و هر دو تیم قادر به خلق موقعیت از طریق بیلدآپ بودند. بارسلونا در هنگام پرس به آرایش 4-5-1/5-4-1 در می‌آمد و آن‌ها هم سعی در کنترل تعداد توپ‌‌‌های دریافتی ‌توسط گی و پاردس داشتند. برای پاریس مارکو وراتی که به بازی در پست 10 عادت نداشت اضافه شدن به عقب زمین و نقش عجیب و غیرآشنای خود در این پست کار را برای هافبک‌های بارسلونا سخت کرد. پاردس به کرات به خط دفاعی تیم اضافه می‌شد تا شکل پاریس در هنگام بازی‌سازی از عقب زمین به صورت سه دفاعه در بیاید. البته بارسا برای این نقشه هم برنامه داشت و یک نفر از خط هافبک بارسا که معمولا دی یونگ بود با اضافه شدن به مسی سعی در پرس پاردس می‌کرد.
شکل 1 حضور دی یانگ به همراه مسی برای پرس خط دفاعی سه نفره پاریس هنگام بیلدآپ

علاوه بر این با داخل زدن امباپه و کین عرض زمین توسط مدافعین کناری تامین می‌شد که در این موارد با اضافه شدن گریزمان به خط دفاعی دفاع بارسا پنج نفره می‌شد.

شکل 2 پرس بارسا به صورت 4-5-1  و حضور وراتی خارج از خط دوم پرس و پست شماره 10 خود

شکل 3 پرس بارسا که بعد از پیشروی توپ توسط پاریسی‌ها با اضافه شدن گریزمان به شکل 5-4-1 در آمد و ساختار 2-3-5 پاریس در حمله با اضافه شدن مدافعین کناری و به تمایل کین و امباپه به داخل

 بارسلونا که بیشتر سعی در بستن کانال‌های میانی عبور توپ با دفاع منطقه‌ای داشت اما به نظر می‌رسید برای مهار امباپه از یارگیری نفر به نفر او توسط سرجینو دست استفاده می‌کردند که با این که اوایل بازی به علت سرعت بالای دست تا حدی جواب داد.

شکل 4 سرجینو دست که برای مهار امباپه تا یک سوم دفاعی پاریس پیشروی کرده است

اما با جلو رفتن بازی با اورلود آن ناحیه به کمک کورزاوا و همکاری نکردن دمبله در کار دفاعی به راحتی خنثی شد تا امباپه مرد اول این بازی لقب بگیرد.  علاوه بر این امباپه در اغلب موارد به تنهایی مهار نمی‌شد و یک نفر از مدافعان بارسا (غالبا پیکه) باید به کمک دست می‌آمد تا تهدید او را خنثی کند که همین مورد باعث ایجاد فضای خالی در دفاع بارسا می‌شد.

شکل 5 حمایت نشدن دست توسط دمبله که باعث خارج شدن پیکه از پست خود و ایجاد فضای خالی در دفاع بارسا شد

 مشکل دیگر بارسا فاصله بین خط اول و دوم پرس بود که در موارد به هافبک‌های پاریس به خصوص پاردس و وراتی این فرصت را می‌داد تا با پاس‌‌های بلند خود امباپه و کورزاوا در سمت چپ و فلورنزی و کین در سمت راست را پشت خط دفاع بارسا صاحب توپ کنند که به گل‌های اول و دوم پاریس منجر شد.

شکل 6 فاصله بسیار زیاد بین خطوط اول و دوم پرس بارسا که منجر به فضای آزاد زیاد برای هافبک‌های پاریس برای ارسال پاس‌های بلند شد.

پاریس اما در سمت مقابل پرس منسجم‌تری را ارائه می‌کرد. . پاریس در دقایقی سعی در پرس بالای زمین داشت و با ایجاد پرس سایه‌ای و یارگیری سعی در خارج کردن بوسکتس و به خصوص دی‌یونگ از جریان بازی می‌کرد. به نظر می‌رسید به علت قدرت حمل توپ بالای دی یونگ، یارگیری او اولویت اصلی بازیکنان پاریس باشد و آن‌ها هم تا حدی در این عمل موفق بودند. . به نظر می‌رسد پاریسی‌ها هنوز نتوانسته‌اند به طور کامل فلسفه‌های تاکتیکی پوچتینو را اجرا کنند و پرس پاریس در چند مورد در نیمه اول به راحتی دور زده شد این مشکل در نیمه دوم و به خصوص با اضافه شدن هررا دیگر دیده نشد.

شکل 7 پرس منسجم پاریس و حمایت هافبک‌های تیم و یارگیری دی‌یونگ توسط وراتی با این وجود به علت ناهماهنگی در اوایل نیمه اول بوسکتس کاملا آزاد مانده بود

شکل 8 پرس بهتر پاریسی‌ها با پیش رفتن بازی که قادر به کاور کردن همزمان دی یونگ و بوسکتس بودند

بارسلونا با استفاده از مسی به عنوان 9 کاذب قادر به ایجاد اوورلود در مرکز زمین بود و از این طریق پرس پاریس را در بیشتر موارد پشت سر می‌گذاشت.

شکل 9 پرس منفعل پاریس روی مسی که منجر به موقعیت برای گریزمان شد

این مشکل در ادامه بازی با پرس کردن مسی هر بار که در وسط زمین صاحب توپ می‌شد بیشتر توسط گی حل شد با این وجود پس از تغییرات تاکتیکی اخیر کومان، دی یونگ علاوه بر نقش اساسی در بیلدآپ تیم با timed runهای حساب شده‌اش به محوطه تیم حریف گاهی حتی نقش مهاجم دوم را هنگام به عقب آمدن مسی بازی می‌کرد و در این بازی هم در یکی از این موارد با فرار پشت مدافعین پاریس قادر به گرفتن پنالتی برای گل اول بارسا شد.

شکل 10 حضور مسی به عنوان شماره 9 کاذب و دی یانگ که در جایگاهی شبیه به مهاجم دوم قرار دارد.

 یکی از مشکلات اصلی بارسا این بود که در سمت راست دمبله توسط دست در بیشتر موارد ساپورت نمی‌شد. علت این اتفاق هم عقب نشستن دست در هنگام حملات بارسا بود تا بتواند از فرارهای امباپه جلوگیری کند.

در سمت دیگر هم گریژمان به دلیل این که نبود در بیشتر موارد به مرکز تمایل داشت و جوردی آلبا مجبور به پیشروی بیش از حد می‌شد که به دلیل ضعف آلبا در بازی دفاعی فضای پشت او به یکی از اهداف هافبک‌های پاریس تبدیل شد.

شکل 11 فاصله زیاد سرجینو دست با دمبله و حضور آلبا در کنار مهاجمین بارسلونا که فضای پشت او را برای ضد حمله مناسب می‌ساخت

 کومان در دقایقی از بازی برای محدود کردن پیشروی کورزاوا سعی در قرار دادن مسی در سمت راست خط حمله را کرد که این کار بیشتر باعث خنثی شدن برتری عددی بارسا در مرکز زمین شد.

شکل 12 حضور مسی به همراه دمبله که برای جلوگیری از پیشروی کورزاوا انجام شد اما باعث از دست رفتن برتری عددی بارسا در مرکز زمین شد

 از بازی عالی وراتی در این بازی هم نباید گذشت که علاوه بر ایفای نقش در پست غیر تخصصی به نحو احسن، در هنگام دفاع هم به اندازه پست قدیمی خود نقش داشت و توپ گیری می‌کرد.

شکل 13 حضور وراتی در عقب زمین و تکل موثر و توپ‌گیری در دفاع

 در نهایت پس از به ثمر رسیدن گل‌ سوم پاریس کومان با خارج کردن بوسکتس ابزار اصلی بازپس‌گیری توپ در کانترپرسینگ خود را از زمین خارج کرد تا تعویض طلایی پوچتینو یعنی درکسلر سرعتی و تازه نفس مقدمات گل سوم و هت تریک امباپه را مهیا کند؛ این یعنی شکست کامل کومان در نیمه مربیان.

شکل 14 حضور موثر بوسکتس در کانترپرس بارسا که مانع از ضد حمله پاریس شد

شکل 15 تکل ناموفق پیانیچ در همان موقعیت که باعث برتری عددی پاریسی‌ها و به ثمر رسیدن گل چهارم شد

در نهایت پاریسی‌ها در نیوکمپ به لطف درخشش جوان‌های خود، اشتباهات فردی مدافعان بارسا در آفسایدگیری و یارگیری و تغییرهای نفرات موثر پوچتینو در مقابل اشتباهات کومان کار بارسلونا را یکسره کردند تا حتی نیازی با بازگشت نیمار برای بازی برگشت نباشد. پوچتینو هم به عنوان اسطوره اسپانیول اولین موفقیت بزرگ خود را در مقابل باشگاه رقیب همیشگی‌اش یعنی بارسلونا به دست آورد تا جای خود را روی نیمکت تیم از همان ابتدا محکم کند. در سمت مقابل هم کومان که همیشه از مربیگری خودش به عنوان دوره گذار صحبت می‌کرد متوجه شد که این گذار از چیزی که به نظر می‌رسد طولانی‌تر خواهد بود. این تحقیر در زمین خود حتی می‌تواند بهانه‌ای برای مدیر جدید بارسلونا برای اخراج این مربی باشد. برای مسی هم که شاید آخرین بازی‌های خود برای بارسلونا در لیگ قهرمانان را تجربه می‌کرد شاید یک بار دیگر ثابت شد تصمیمش برای ترک باشگاه چندان غیرعاقلانه نبوده است.