آنالیز تاکتیکی: لیورپول – آرسنال

پرگل‌­ترین تقابل تاریخ لیگ جزیره انتظارات را برآورده کرد و لیورپول در برابر آرسنالِ روی فرم به پیروزی 1-3 – که استحقاقش را داشت – رسید. هم یورگن کلوپ و هم میکل آرتتا این احساس را خواهند داشت که تیمشان باید گل‌­های بیشتری در موقعیت­‌های طول بازی به ثمر می‌­رساند؛ با این وجود نتیجه نهایی بازی بازتاب عادلانه‌­ای از عملکرد دو تیم بود.

این آنالیز داستان بازی را از نقطه نظر تاکتیکی در طول بیشتر از 90 دقیقه روایت می­‌کند؛ مهمترین شاخص‌های عملکرد دو تیم را – شامل این که هر مربی چگونه تیمش را برای موفقیت چید و آرسنال چگونه می­‌تواند از این به بعد از نظر دفاعی بهتر شود – پوشش می‌­دهد.

ترکیب­ها و شیوه بازی

لیورپول: 3-3-4

لیورپول در مقابل یک پرس بالا و شدید بازی‌­سازی از عقب زمین را با پاس‌­های بلند و کوتاه – بسته به جایگاه وینگ­‌بک­‌های آرسنال – در عمق و عرض انجام می‌داد. پاس­‌های بلند بیشتر قطری بودند؛ مانند ویرجیل فن‌­دایک از سمت چپ خط دفاعی به محمد صلاح در سمت راست کناره زمین.

پاس­‌های بلند – چه عرضی و چه طولی – با فرارهای رو به جلو و پشتیبانی همراه بودند. در یک‌سوم دفاعی آرسنال، لیورپول از 8 تا 9 بازیکن استفاده می­‌کرد که بیشتر آنها در زمره بازیکنانی بودند که توانایی به ثمر رساندن گل در جریان بازی را دارند.

حمله از کناره‌ها گزینه‌های متنوعی برای باز کردن دفاع آرسنال به مدافعین کناری و وینگرهای لیورپول می‌داد، از جمله سانتر با کات رو به داخل یا بیرون، پاس رو به عقب (کات بک) و یا نفوذ از طریق نیم‌فضاها.

تمام بازیکنان لیورپول قابلیت دریافت و بازی با توپ تحت فشار را داشتند و همچنین می­‌توانستند در حمله منطقه بازی را از یک سمت به سمت دیگر بدون لحظه‌­ای درنگ عوض کنند. با این وجود، در لحظات انتقال از دفاع به حمله، لیورپول معمولا قصد استفاده از به‌هم‌ریختگی دفاع آرسنال را با استفاده از بازی سریع، مستقیم و مرکزی را داشت.

در فاز دفاعی، لیورپول با همین شدت و به صورت مداوم در هر دو نیمه زمین دفاع می‌­کرد. به خصوص در انتقال از حمله به دفاع، بازیکنان لیورپول در بعضی مواقع جایگاه خود را ترک کرده و در عوض با تشخیص موقعیت­‌هایی برای ایزوله کردن بازیکن صاحب توپ، اقدام به پرس برای بازپس‌­گیری توپ می­‌کردند.

آرسنال: 3-4-3

آرسنال قصد بازی­‌سازی در طول یک‌سوم‌های مختلف زمین را برابر پرس بالای شدید لیورپول داشت. هر دوی وینگ‌­بک­‌ها در هر کدام از یک‌سوم‌­ها با حرکات ترکیبی قصد ایجاد اوورلود و سانتر کشیدن داشتند. الکساندر لاکازت به عنوان مهاجم مرکزی، در فاز بازی‌سازی عقب می‌نشست تا در جلو بردن توپ کمک کند و همزمان هدف اصلی سانترهای تیم در یک‌سوم هجومی بود.

آرسنال به ویژه قصد استفاده از فضاهای خالی گذاشته شده توسط مدافعین کناری پیش‌­تاخته لیورپول را هنگام انتقال به فاز حمله داشت. آ‌نها با بالا نگه داشتن سه بازیکن جلوی زمین در فاز دفاعی، سیستمی با ریسک بالا/پاداش بالا را اجرا می‌کردند که هدفش ضد حمله سریع، با استفاده از این برتری عددی بود.

در فاز دفاعی، آرسنال با پنج تا هفت بازیکن – بسته به تعداد هافبک­‌های لیورپول که به حمله اضافه می‌شدند – با تشکیل دفاع لوبلاک (low block) کاملا درون محوطه جریمه عقب می‌نشستند تا در برابر حملات بی‌امان لیورپول دفاع کنند. در هنگام انتقال از فاز حمله به دفاع، اولویت آرسنال به جای پرس سریع بازیکن صاحب توپ، بستن گزینه‌های پاس مستقیم برای جلوگیری از ضدحمله سریع بود.

حمله پویای لیورپول:

در هنگام آنالیز تیم‌­های برتر اروپا، می­‌توان با بررسی مشخصه­‌های مختلف شیوه بازی آن­ها دسته‌­ای از اصول اصلی و فرعی را تشخیص داد. با این وجود، داستان لیورپول به این سادگی نیست؛ آن­ها با 10 بازیکنی که توانایی خلق موقعیت و گل‌زنی در جریان بازی را دارند، پتانسیل کارهای بسیار متنوعی را دارند.

بله، لیورپول قطعا راه‌­های ضربه زدن به آرسنال را تشخیص داده بود ولی این حقیقت که بازیکنان در مواقعی که لازم بود اقدام به پاس بلند، کوتاه، مرکزی، به کناره و تغییر منطقه بازی کنند از قدرت تصمیم‌­گیری لحظه‌­ای و عقل سلیم خود استفاده می‌­کردند نیز کاملا حس می­‌شد. تصمیماتی که در لحظه درست بودند؛ با این وجود، به نظر نمی‌­رسید که حاصل یک الگوی تکرارشونده باشند. شاید مبنای این تصمیم‌­گیری براساس جایگاه بازیکنان آرسنال و موقعیت بازی و ارزیابی موقعیت­‌ها بود.

در ادامه اما دو مشخصه هجومی لیورپول که یا به صورت تکرارشونده دیده می­‌شد، یا اصول بنیادی آن­ها در فاز حمله را آشکار می‌­کرد، دیده می­‌شود.

بازی بلند از عقب زمین

در شکل بالا فن‌دایک در حال ارسال توپ قطری بلند به کناره­‌های سمت راست برای هم‌­تیمی‌­اش صلاح دیده است. بعد از چند پاس­ عرضی مختصر، بازیکن هلندی پاس بلند دقیقی را از مهاجمین آرسنال عبور می­‌دهد.

صلاح با کم­ترین فشار ممکن توپ را کنترل می‌­کند. در عرض چند ثانیه، بازیکنان لیورپول با دوندگی به سمت جلو گزینه‌­های پاس رو به جلو و سانتر پشت مدافعین آرسنال را زیاد می­‌کنند. صلاح که بازیکنی چپ‌پا است می‌تواند با حفظ توپ در برابر مدافعین آرسنال، به تو بزند تا چند گزینه مختلف برای پاس داشته باشد. به حرکت رو‌ به جلوی نبی کیتا که گزینه پاس رو به جلو در کانال نیم‌­فضا را فراهم می‌کند، دقت کنید.

در شکل بالا لحظه دیگری را می‌­بینیم که لیورپول هر 11 بازیکن آرسنال را مجبور به حضور در محوطه جریمه خودی کرده است. لحظه‌­ای پس از ضربه آزاد کیتا توپ را از رابرتسون دریافت کرده و سانتری با کات به سمت داخل به تیرک دورتر ارسال می­‌کند.

احتمالا لیورپول این کار را بهتر از هر تیم دیگری انجام می‌­دهد. داشتن یک بازیکن راست‌پا و یک بازیکن چپ‌پا با قابلیت ارسال توپ در هر دو سمت زمین، قابلیتی فوق‌العاده برای ایجاد موقعیت‌های متنوع گلزنی به تیم می‌دهد. دفاع کردن در چنین شرایطی واقعا دشوار است زیرا تیم مدافع باید جلوی دو سانترکننده را در نقاط مختلف طول زمین سد کند. از آنجا که در ترکیب آرسنال فقط یک بازیکن کناری در هر سمت وجود داشت، لیورپول قادر بود موقعیت‌های ارسال در کناره‌ها و یا پاس در کانال‌های طولی را به خوبی پیدا کرده و از آنها استفاده کند.

خطاهای دفاعی آرسنال

موافقم! آنالیز کردن تیمی که سه گل دریافت کرده آسان است؛ با این وجود، احتمالا به خاطر فشار مداوم لیورپول و شدت آن، آرسنال تنها برای چند اشتباه تاکتیکی و تکنیکی معدود مقصر بود.

شکست خوردن در دوئل­‌های دفاعی یک برابر یک در یک‌­سوم دفاعی خود، اجازه دادن به بازیکنان لیورپول برای به تو زدن و دریبل به سمت دروازه و همچنین عدم یارگیری مناسب بازیکنانی که با فرارهای ناگهانی به سمت محوطه جریمه آرسنال به حمله اضافه می‌شدند، بدون شک آرسنال قبل از بازی پیش رو برابر لیورپول در همین هفته، به آنالیز اشتباهات دفاعی خود خواهد پرداخت.

در شکل بالا صلاح در حال ورود به محوطه جریمه آرسنال لحظه­‌ای قبل از به ثمر رسیدن گل تساوی لیورپول دیده می‌­شود. کیران تیرنی مدافع آرسنال درگیر نبرد یک در مقابل یک با صلاح بیرون محوطه جریمه می­‌شود. با این وجود صلاح این نبرد را بیرون محوطه جریمه پیروز می­‌شود. با توجه به اینکه صلاح یک بازیکن چپ­‌پا است و برای ورود به محوطه جریمه از آن ناحیه مجبور بود توپ را در معرض بازیکن مدافع قرار دهد، قاعدتا باید کار سخت‌تری می‌داشت اما تیرنی را به راحتی جا گذاشت.

در نتیجه‌­ی این اشتباه، دو مدافع باقی­مانده آرسنال یعنی بیرین و هولدینگ مجبور به تغییر جایگاه خود و پوشش فضا شدند و این مانه را برای تبدیل توپ برگشتی به گل خالی گذاشت.

روی گل دوم لیورپول، ترکیبی از حرکات هوشمندانه و زمان‌­بندی خوب توسط بازیکنان منجر به گل شد. ترنت الکساندر-آرنولد دفاع راست لیورپول با یک سانتر تک ضرب توپ را به تیرک دورتر می‌­رساند. همزمان با رسیدن توپ به محوطه جریمه آرسنال، مانه با حرکت به سمت داخل، وینگ‌­بک راست آرسنال را با خود می­‌کشاند و فضا را برای رابرتسون باز می­‌کند، که او با کنترل توپ و بدون یارگیری با تماس دوم با توپ گل را به ثمر می­‌رساند. اگر بیرین دفاع مانه را بر عهده راب هولدینگ می­‌گذاشت، می­‌توانست به صورت موثر تیرک دورتر را دفاع کند.

برای گل سوم و پایانی لیورپول، در شکل بالا دیوگو ژوتا که بازی اولش را انجام می­داد، توپ را پس از دفع ضعیف روی خط محوطه جریمه کنترل کرده و با شوتی به سمت گوشه پایین دروازه بازی را 1-3 می‌­کند. با دیدن این تصویر، آرسنال از سه نظر می‌­تواند خودش را بهبود دهد. اول اینکه محمد الننی هافبک آرسنال برای تحت فشار گذاشتن الکساندر آرنولد به عنوان ارسال‌کننده سانتر هنگامی که توپ از سمت مهاجم راست تیم محمد صلاح در همان سمت به طرف او می‌­آید اقدامی انجام نمی‌­دهد. دوم، داوید لوییز توپ را سمت خط محوطه جریمه روبه‌­روی دروازه دفع می‌­کند؛ در حالی که دفع توپ سمت خطوط کناری مانع ضربه به سمت دروازه می‌شود. در نهایت، مهاجم جایگزین، ادی انکتیا با این که دیوگو ژوتا را یارگیری نشده و در منطقه‌­ای خطرناک می­‌بیند – با این که وقت زیادی برای دفاع مهاجم پرتغالی قبل از شوت زدن دارد – اقدامی انجام نمی­‌دهد.

سرمربی آرسنال، آرتتا اعتراف می‌­کند که لیورپول انتظارات را از تیم‌­های جزیره برای رقابت بالا برده است. بله! موقعیت­‌های یادگیری زیادی در این بازی به وجود آمد و شاید برای بازیکنان آرسنال بهتر شد که این چالش‌­ها در این مقطع از فصل برایشان به وجود آمد.

استفاده آرسنال از فرارهای سه نفر جلو

توپچی‌­ها می­‌دانستند برای زمان زیادی از این بازی تحت فشار خواهند بود. با در نظر گرفتن این واقعیت، سرمربی آرسنال موقعیت مناسبی را برای ضدحمله زدن به خط دفاعی جلو کشیده شده لیورپول و به خصوص فضای پشت مدافعین کناری این تیم شناسایی کرد.

با امید به بازکردن قفل دفاع لیورپول و به ثمر رساندن گل، آرسنال از 2 تا 3 بازیکن در جلوی زمین در فاز دفاعی به امید فرارهای سریع و ترکیب شدن با هم استفاده کرد.

در شکل بالا آرسنال پس از بازپس­‌گیری توپ دیده می­‌شود؛ گرانیت ژاکا به سمت توپ می‌­دود و با یک ضرب پاسی محکم و زمینی برای لاکازت ارسال می‌­کند. سپس، بازیکن فرانسوی هم پاس تک ضرب دیگری برای وینگ­‌بک چپ در حال فرار یعنی اینسلی میتلند-نایلز می‌­فرستد.

میتلند-نایلز توپ را به سمت جلو حمل کرده و سانتری را برای لاکازت در حال فرار ارسال می­‌کند. فرار ویلیان که با سرعت خودش را به عنوان گزینه هدف پاس در تیر دورتر مطرح می­‌کند نیز قابل توجه است. با وجود این که این ارسال به رابرتسون مدافع لیورپول می­‌رسد، اشتباه رابرتسون در آن لحظه باعث پیش افتادن آرسنال می­‌شود.

دفاع شدید لیورپول

دستیار مربی لیورپول پپاین لایندرز جمله معروفی دارد که می­‌گوید: «هویت ما شدت دفاعی و هجومی ما است».

هنگام که مالکیت توپ را دارند و یا حتی ندارند، قرمزها با بی­‌رحمی و بدون وقفه مرسی‌سایدی­ از یک حمله به شدت بالا، به یک دفاع به شدت بالا تبدیل می­‌شوند و برعکس.

این جلوه از بازی لیورپول بیش از هر چیز دیگری در خنثی کردن حملات آرسنال و موفقیت در مقابل دروازه حریف تاثیر داشت.

در شکل بالا، چینش لیورپول برای پرس بالا در برابر آرسنال هنگام ضربات دروازه و شروع مجدد توپچی‌­ها دیده می‌­شود. به محض این که اولین پاس توسط دروازه‌­بان آرسنال ارسال می­‌شود، بازیکنان لیورپول وارد محوطه جریمه می‌شوند تا حمل­‌کننده توپ را همزمان با یک پرس بازیکن و فضامحور تحت فشار قرار دهند.

بعد از ارسال پاس اول، اولین بازیکنی که دروازه‌­بان و نزدیک­ترین مدافع مرکزی را پرس می­‌کند نبی کیتا بود. این حرکت با اجازه دادن به بازیکنان دیگر برای حفظ توازن به همراه پوشش تمام زاویه‌­های پاس­‌دهی هنگام پرس کمک می­‌کند. این حرکت استراتژی پرسینگ بسیار موثری از طرف لیورپول بود؛ چون با این کار آرسنال را مجبور به ارسال پاس­‌های بلند در این موقعیت­‌ها کردند که منجر به از دست رفتن مالکیت توپ شد.

دوباره در شکل بالا، لیورپول در حال پرس شدید هنگام انتقال به فاز دفاعی دیده می­‌شود. برای حفظ توازن و تحت نظر داشتن تمام گزینه­‌های پاس‌­دهی، مهاجمین موقعیت خود را حفظ کرده در حالی که دورترین بازیکن یعنی مدافع راست تیم ترنت الکساندر آرنولد برای بازپس‌­گیری توپ به جلو می‌­دود.

استراتژی پرسینگ لیورپول غیرمعمول ولی موثر بود. با داشتن بازیکنانی که مسیرهای طولانی عرضی و طولی را در حال دنبال کردن مسیر پاس قبلی در زمین می­‌دوند، با بریدن مسیر پاس برگشتی، آن­ها بازیکن صاحب توپ را ایزوله می­‌کنند.

شدت و اصول لیورپول هنگامی که صاحب توپ نیستند باعث پیروزی آن­ها در این بازی شد. در صورتی که بازیکنان آرسنال زمانی برای بلند کردن سر خود، لمس توپ و پیدا کردن گزینه پاس‌­دهی هنگام تصاحب توپ داشتند، شاید چیز بیشتری از توانایی­‌های توپچی‌­ها دیده می­‌شد؛ با این وجود آن­ها به ندرت این فرصت را داشتند.

نتیجه‌گیری

قرمزها به عنوان یکی از تنها سه تیمی که از هنگام شروع فصل هر سه بازی خود را بردند قدم به بازی بعد خود خواهند گذاشت. آرسنال نباید زیاد ناامید شود، چون همان طور که میکل آرتتا به درستی اشاره کرد، چیزی را که آرسنال تحت نظر آرتتا در 9 ماه به آن رسیده است، وقتی در مقایسه با چیزی که کلوپ در 9 ماه اول در آنفیلد به آن رسید در نظر می­‌گیریم، شمال لندنی­‌ها نشانه­‌هایی از تبدیل شدن به یکی از تیم‌­های برتر لیگ را نشان می­‌دهند.

لیورپول برای جست و جوی پیروزی چهارم خود، آخر هفته بعدی در یک بازی خارج از خانه به مصاف استون‌ویلا می‌­رود، در حالی که توپچی­‌ها از شفیلد یونایتد میزبانی می­‌کنند؛ تیمی که از شروع فصل 21-2020 لیگ برتر هنوز نتوانسته است حتی یک برد را به ثبت برساند.