عقب ماندن باشگاههای دسته چندم در پی جهانی سازی

مقاله زیر، ماه فوریه سال 2020 در اکونومیست منتشر شده و نشان از اهمیت و حساسیت این موضوع، در میان دنبال کنندگان جدی فوتبال دارد. سمت و سویی که فوتبال در سال‌های اخیر گرفته، و ایجاد شکافی چند برابر گذشته بین تیم‌های سطح اول و سایر تیم‌ها باعث ایجاد نگرانی درباره سلامت اقتصادی فوتبال به عنوان یک ورزش پرطرفدار جهانی شده است. اصل مقاله در وبسایت اکونومیست به زبان انگلیسی منتشر شده (لینک به مقاله اصلی ممکن است شامل محدودیت دسترسی باشد).

در حالی که معمولن وجود فساد در سیستم را سرزنش می کنند، به اصطلاح نخبه های بین المللی به دنبال پیدا کردن روزنه های سیستم هستند، ودیگران هم جا ماندگان از این بازی. این داستان در صنعت فوتبال با شدت در حال اتفاق افتادن است.

روز 14 فوریه یوفا، سازمان مسؤول برگزاری مسابقات فوتبال در اروپا اعلام کرد که باشگاه منچستر سیتی از تمامی مسابقات به مدت دو سال منع شده است. باشگاهی تحت مالکیت خانواده سلطنتی اماراتی که سال گذشته با کمک ستاره های گران قیمت، توانستد دوباره فاتح لیگ برتر انگلیس شوند. روی کاغذ، دستمزد های هنگفتِ پرداختی که با کمک حامیان مالی اماراتی باشگاه پرداخت می‌شد تناقضی با قوانین محدود کننده، که باشگاه‌ها را از هزینه بی حساب و کتاب بدون درآمد کافی منع می کرد، نداشت و قوانین فیرپلی مالی یوفا نقض نشده بود .ولی طبق گفته یوفا، این حامیان مالی پرداختی بسیار بالاتر از عرف بازار داشته اند .در عین حال سیتی مدعی است که ارزش این قراردادهای اسپانسری بالاتر از ارزش واقعی نبوده و تقاضای فرجام برای لغو حکم صادره کرده است.

در همین حال تیم هایی انگلیسی که قابلیت جذب سرمایه خارجی را ندارند از رونق افتاده اند. باشگاه «باری اف سی»، باشگاهی متعلق  به شهر«باری»  است در شمال منچستر، که قرار بود امسال را در لیگ دسته یک ( لیگ سطح سوم انگلیس بعد از لیگ برتر و لیگ قهرمانان انگلیس) شروع کند. باشگاه در ماه اوت (ماه شروع لیگ) به دلیل عدم توانایی در پرداخت بدهی‌ها از فوتبال حرفه ای اخراج شد. به این ترتیب طرفداران باشگاه در24 فوریه، به جای یک باشگاه لیگ سطح سومی، حامی باشگاهی با هویت جدید، در لیگ آماتور دسته دهم بودند.

این واگرایی بین مسیر دو باشگاه منچستر سیتی و باری حکایت از بزرگ تر شدن شکاف اقتصادی بین تیم های رأس هرم قوتبال حرفه ای و تیم های لایه های زیرین دارد. طبق تحقیقات «تایمز»، از 72 تیم لیگ های سطح دوم، سوم و چهارم انگلیس، 52 تیم در صورتهای مالی اخیرشان متضرر شده‌اند. براساس یافته های موسسه مشاوره «دلویت» در سالهای 1992-2018 درآمد تیم های لیگ دسته یک و دسته دو (لیگ سطح سوم و چهارم انگلیس) تنها یک چهارم تیم های لیگ برتر رشد داشته است.

قسمتی از این شکاف به علت تفاوت در قوانین و مقرارت است. هرچه قوانین مالی یوفا در مورد سوآوری تیم های تراز اول سفت و سخت است، در مورد تیم های سطوح پایین تر ضعیف می باشد. بسیاری از تیم های کوچک تر با سرمایه گذاری های پرخطر و غیرهوشمندانه برای راهیابی به لیگ های سطح اول در وضعیت بحرانی منجر به اخراج، تعلیق یا ورشکستگی قرارمی گیرند.

قوانین مهاجرتی نیز به دلیل اعطای مجوزکار به بازیکنانی که سابقه بازی در تیم ملی دارند، بر عمق شکاف افزوده است. این موضوع مانعی برای باشگاهای دسته های پایین تردر جهت جذب بازیکنان غیراروپایی و در پی آن تماشاگران خارجی است. به عنوان مثال بازی تیم دسته چندمی «گریمزبی» با تیم هم رده «منزفیلد» برای کمتر تماشاگر کره ای، برزیلی یا مصری اهمیت دارد تا بازی دو تیم لیورپول و تاتنهام اسپرز.

روند رو به رشد این نابرابری در فوتبال آینه تمام نمای وضعیت کنونی جامعه بریتانیا است. کرسی های پارلمانی حوزه های انتخاباتی تیم های لیگ برتری مربوط به مناطقی با دوبرابر جمعیت نسبت به مجموع جمعیت متعلق به کرسی های حوزه های انتخابی مناطق تیم های لیگ سطح سوم وچهارم انگلیس است. از منظر اقتصادی نیز تولید سرانه دراین حوزه های پرجمعیت نیز20% بیشتر واکثر مردم محلی جوان تر وبا درصد مهاجران بالاترند. پس قابل پیش بینی خواهد بود که این تفاوت ها با ترجیحات سیاسی نیز همخوانی داشته باشد. از مجموع حوزه های انتخاباتی مناطق تیم های لیگ برتر 70% رای مثبت به ماندن دراتحادیه اروپا دادند در حالی که برای لیگ سطح سوم انگلیس این رقم تنها 29% بود.

طرفداران تیم های سطح پایین متوجه این روند مشابه نابرابری در شهرهای زادگاهشان و همچنین باشگاههایی که یکی از ارکان مهم جامعه محلی بوده اند، شده اند .زویی هیچن از طرفداران تیم باری می گوید «این سیستم همیشه بیخیال آدم های فرودست می شه ولی هیچ وقت بالادستی ها رو فراموش نمی کنه …این جزئی جدانشدنی از وضیعت حال حاضر بریتانیاست. نمی شه این موضوع رو در همه پرسی برگزیت نایده بگیری».