آنالیز تاکتیکی: ناپولی – بارسلونا

بارسلونا و ناپولی در حالی به مصاف یکدیگر رفتند که دیدار رفت این دو تیم با نتیجه‌ی یک بر یک در نیوکمپ به پایان رسیده بود و با توجه به تغییر قوانین رقابت‌های اروپایی، هر دو برای صعود به مرحله‌‌ی بعدی لیگ اروپا به پیروزی در این دیدار نیاز داشتند. اگرچه بارسلونا در دیدار رفت موفق شده بود بازی برتری را به نمایش بگذارد، اما انتظار می‌رفت کارشان برابر شاگردان اسپالتی در بازی برگشت که در ورزشگاه خانگی ناپولی برگزار می‌شد، سخت‌تر باشد.

ترکیب ناپولی

در این دیدار ناپولی با آرایش پایه‌ی همیشگی خود در این فصل یعنی ۱-۳-۲-۴ به مصاف بارسلونا رفت. مرت دروازه‌بان این تیم بود. دی‌لورزنو و ماریو رویی فول‌بک راست و چپ این تیم بودند و در خط دفاعی این تیم نیز مطابق انتظار زوج کولیبالی و رحمانی بازی می‌کردند. در غیاب آنگیسا – که در نیوکمپ عملکرد درخشانی از خود به جا گذاشته بود – دیگو دمه و فابیان رویز محور دوگانه‌ی (Double Pivot) ناپولی را تشکیل می‌دادند. اینسینیه و الماس دو وینگر چپ و راست ناپولی بودند. زیلینسکی شماره ده تیم ایتالیایی بود و ویکتور اوسیمن نیز در نوک خط حمله قرار داشت.

ترکیب ناپولی

ترکیب بارسلونا

بارسلونا نیز با آرایش پایه‌ی معمول خود یعنی ۳-۳-۴ در این دیدار بازی می‌کرد. مارک آندره ترشتگن دروازه‌بان بارسلونا بود. سرجینیو دست برخلاف بازی رفت در ترکیب اصلی قرار داشت و دفاع راست این تیم بود. پیکه در کنار آرائوخو در قلب دفاع بارسلونا توپ می‌زد و مامور کنترل اوسیمن بود. جوردی آلبا نیز دفاع چپ بارسا در این دیدار بود. بوسکتس به‌ عنوان بازیکن شماره شش در خط هافبک بارسلونا بازی می‌کرد و دی‌یونگ و پدری دو هافبک دیگر بارسلونا در این دیدار بودند. همچنین ژاوی در خط حمله‌ی بارسلونا از هر سه خرید زمستانی تیم در ترکیب اصلی استفاده کرده بود. آداما ترائوره، بازیکن سابق ولووز وینگر راست بود. اوبامیانگ در پست شماره نه به میدان می‌رفت و فران تورس، خرید بارسلونا از منچستر سیتی وینگر چپ بود.

ترکیب بارسلونا

ناپولی بدون ساخت درست بازی؛ پرس موثر بارسا

ناپولی در این دیدار در فاز اول بازی‌سازی عملکرد موفقی نداشت و بازیکنان بارسلونا بارها با اعمال پرس موفق می‌شدند توپ را در یک‎‌سوم میانی یا دفاعی ناپولی از بازیکنان این تیم پس بگیرند و خیلی سریع با تغییر فاز بازی خطر جدی روی دروازه‌ی ناپولی خلق کنند. خط اول پرس بارسلونا متشکل از مثلث اوبامیانگ، دی‌یونگ و پدری بود. این سه نفر در یک واحد نزدیک به یکدیگر قرار می‌گرفتند و با بستن مسیر پاس بازیکنان ناپولی تلاش می‌کردند کاری کنند تا بازیکنان عقب زمین ناپولی توپ را به کناره‌ها ببرند تا با استفاده از گزینه‌های دیگر در آن منطقه از زمین توپ را پس بگیرند و بازی‌سازی ناپولی را مختل کنند.

مثلث دی‌یونگ، اوبامیانگ و پدری نزدیک یکدیگر قرار گرفته‌اند و تلاش می‌‎کنند ناپولی را مجبور کنند تا توپ را به کناره بفرستد.

پس از انتقال توپ به کناره‌ها توسط ناپولی، دو هافبک مرکزی تیم یعنی فابیان رویز در سمت راست و دمه در سمت چپ، به کانال کناری آن سمت نزدیک می‌شدند تا به بازیکن صاحب توپ گزینه‌ی پاس بدهند. در این هنگام زیلینسکی به مرکز زمین متمایل می‌شد و یکی از میان روییز و دمه – که در سمت مخالف توپ بود – نزدیک به خط دفاعی می‌ماند تا بازیکنان ناپولی یک گزینه‌ی پاس دیگر در مرکز زمین داشته باشند.

بارسا در واکنش، سعی می‌کرد مسیرهای پاس را در کنار زمین ببندد. در صورتی که بازیکن صاحب توپ ترجیح می‌داد توپ را به گزینه‌ی حاضر در کانال کناری بفرستد، فران تورس در سمت راست دفاعی ناپولی و آداما در سمت چپ دفاعی ناپولی پیش از اقدام بازیکن صاحب توپ مسیر پاس را می‌بستند و با استفاده از خط طولی زمین دفاع را انجام می‌دادند.

در صورتی که بازیکن ناپولی ترجیح می‌داد به گزینه‌های مرکزی یعنی یکی از دو هافبک حاضر از محور دوگانه‌ی ناپولی یا زیلینسکی که به عقب برگشته بود پاس دهد، بازیکنان بارسلونا با ایجاد برتری عددی و قطع کردن مسیر پاس، توپ را پس می‌گرفتند. سرخیو بوسکتس یار آزاد بارسلونا در مرکز زمین بود، آداما یا فران تورس همراه با زیلینسکی حرکت می‌کردند و تلاش می‌کردند او را از جریان بازی خارج کنند و پدری نیز همراه تنها هافبک باقیمانده‌ی ناپولی در مرکز زمین حرکت می‌کرد. در چنین شرایطی بارسلونا همیشه برتری سه در مقابل دو داشت و بازیکنان ناپولی به سختی می‌توانستند در زمان پرس بارسلونا توپ را از آن منطقه‌ی زمین خارج کنند.

در خط اول پرس بارسلونا مثلثی با حضور اوبامیانگ، دی‌یونگ و پدری شکل گرفته است. بازیکنان بارسلونا در مرکز زمین برتری سه در مقابل دو دارند و فران تورس مسیر پاس کانال کناری را بسته است.

در حقیقت با پرس بارسلونا، ناپولی تنها این فرصت را داشت تا با استفاده از توپ‌های بلند شانس حفظ توپ خود را افزایش دهد و اقدام به خلق موقعیت کند؛ روشی که با توجه به سرعت و قدرت بدنی بالای اوسیمن، در مواقع زیادی برای ناپولی کارگشا شده است، اما در جریان این بازی بازیکنان خط اول بازی‌سازی ناپولی در هدف قرار دادن اوسیمن چندان موفق عمل نکردند. در چند باری که بازی مستقیم از سوی بازیکنان ناپولی اجرا شد و از عقب زمین برای زیلینسکی و اوسیمن پاس‌هایی ارسال کردند، استفاده‌ی ریسکی ژاوی از مدافعین و محل استقرار آنها باعث شد تا حضورشان کارساز باشد و این توپ‌های خطرناک را در مقصد کنترل کنند و اجازه‌ی تبدیل به موقعیت را ندهند.

حضور به موقع آرائوخو باعث می‌شد بارسلونا توپی را که پشت خط پرسش ارسال شده، به دست آورد.

کولیبالی در این دیدار علی‌رغم شکست سنگین شاگردان اسپالتی یکی از بهترین بازیکنان زمین بود. این بازیکن در این شرایط پرفشار که ناپولی راهی برای فرار از پرس بارسا نمی‌یافت در بعضی صحنه‌ها موفق می‌شد با جابجایی و حضور در مناطق مختلف زمین و ایجاد برابری یا برتری عددی پرس بارسا را بشکند. او سعی می‌کرد که همزمان با ایفای نقش خود در زمان پخش توپ، پس از انتقال توپ به جلو به سرعت جابجا شود و خود را به یک گزینه‌ی پاس تبدیل کند. کولیبالی با داشتن قدرت حمل و کار با توپ و همچنین جابجایی مناسب، تنها ابزار موثر ناپولی برای گذر از پرس بارسلونا در این بازی بود.

کولیبالی خود را به یک گزینه‌ی پاس در میانه‌ی زمین تبدیل می‌کند.

البته پرس پر ریسک بارسلونا در صورت شکستن فضای زیادی را در اختیار تیم ناپولی قرار می‌داد و ضعف این تیم در انتقال‌های منفی در این بازی نیز به چشم می‌آمد؛ اما ناپولی نمی‌توانست از این ضعف بارسلونا حداکثر استفاده را ببرد و موقعیت خطرناکی شکل نگرفت. به‌ نظر می‌رسد شیوه‌ی پرس بارسلونا علی‌رغم موفقیت در این دیدار و ایفای نقش به‌ عنوان راهکار اصلی دفاعی تیم ژاوی هنوز به بهبود نیاز دارد.

بازیکنان ناپولی پرس بارسلونا را می‌شکنند، اما از ضعف بارسلونا در انتقال‌های منفی استفاده نمی‌کنند.

بازی‌سازی طولی بارسلونا و ضعف دفاعی ناپولی

ناپولی یکی از بهترین تیم‌های دفاعی سری‌آ به شمار می‌رود. این تیم تا قبل از بازی برگشت مقابل بارسلونا تنها هجده گل دریافت کرده بود و 19 واحد xG (شاخص متوسط گل) روی دروازه‌ی این تیم به ثبت رسیده بود که بهترین عملکرد دفاعی در لیگ ایتالیا به شمار می‌رود، اما این تیم در دیدار رفت و برگشت مقابل بارسلونا پنج گل و 3.3 xG  (شامل یک پنالتی) به حریف داد که نشان از ناکارآمد بودن ساختار دفاعی این تیم در مقابل شیوه‌ی بازی بارسلونا داشت. ناپولی در مقابل بارسلونا ترجیح داده بود از یک ساختار دفاعی از بالا استفاده کند که به یک High Block شباهت داشت. البته این تیم در دقایقی از بازی به پرس از بالا نیز روی می‌آورد، اما آنها بیشتر شبیه به یک تیم با بلاک دفاعی مستقر در بالای زمین بودند. با توجه به این مسئله، بارسلونا معمولاً به راحتی ساختار دفاعی ناپولی را به هم می‌ریخت. آنها با عقب آوردن فرنکی دی‌یونگ در فاز اول ساخت بازی موفق به ایجاد برتری عددی می‌شدند و با عبور از خط بالای ناپولی توپ را به میانه‌ی زمین حمل می‌کردند.

حضور دی‌یونگ در فاز اول بازی‌سازی و تبدیل شدن به یک گزینه‌ی پاس

از طرف دیگر بعد از حضور ژاوی، ترشتگن این اجازه را از سوی سرمربی بارسلونا پیدا کرده است تا در صورت نداشتن گزینه‌ی پاس از پاس‌های بلند استفاده کند. این کار خطرات ویژه خود را نیز دارد و با توجه به اینکه توپ بلند ارسال شده از روی دروازه‌بان با احتمال زیادی به مالکیت حریف منجر می‌شود، در صورت اجرا نشدن یا ناکارآمد بودن پرس واکنشی – درست پس از از دست رفتن توپ – می‌تواند تبدیل به یک موقعیت خطرناک برای رقیب شود؛ اما در این دیدار بارسلونا توانست با استفاده از یکی از همین توپ‌های بلند گل دوم خود را بسازد تا نقشه‌ی ژاوی و پاهای ترشتگن به کار بارسلونا بیایند.

ترشتگن در مرحله‌ی اول ساخت بازی هیچ گزینه پاسی ندارد، اما با یک پاس بلند گل دوم بارسلونا را می‌سازد.

البته در صورتی که بازیکنان بارسلونا در این دیدار موفق می‌شدند توپ را به یک‌سوم میانی یا دفاعی ناپولی برسانند، بازیکنان ناپولی با تشکیل حلقه‌ها و شبکه‌هایی آنها را پرس می‌کردند و تلاش می‌کردند در این فضاها توپ را از بازیکنان ناپولی پس بگیرند و حملات خود را شکل دهند.

پاس فران تورس به اوبامیانگ که در میان حلقه‌ای از چهار بازیکن ناپولی قرار دارد موجب می‌شود تا بازیکنان ناپولی به راحتی توپ را پس بگیرند و همچنین خیلی سریع پرس بارسلونا دور بزنند، اما تصمیم اشتباه دمه در دادن پاس باعث می‌شود بازیکنان بارسلونا به راحتی با یک خطا انتقال ناپولی را مختل کنند.

بارسلونا در این دیدار چند بار توپ را به راحتی به یک‌سوم دفاعی ناپولی رساند و توانست با داشتن الگوهای تکرارشونده در ساخت بازی خود با موفقیت به دروازه‌ی ناپولی برسد. در این صحنه، بارسلونا مالکیت توپ را در میانه‌ی میدان به دست می‌آورد و دست خود را به هافبک محوری تیم – بوسکتس – نزدیک‌ می‌کند تا توپ را به او بسپارد. سپس بارسلونا با استفاده از آداما و قدرت حفظ توپ بوسکتس بار دیگر توپ را به دست می‌سپارد تا با استفاده از قدرت حمل توپ او و توانایی برهم ریختن ساختار دفاعی رقیب، آداما را در موقعیتی مناسب برای ارسال قرار دهد. آداما نیز در حالی که در یک منطقه‌ی مناسب در نیم‌فضا و بدون شلوغی در اطراف خود صاحب توپ شده است، در حالی توپ را به محوطه‌ی جریمه می‌فرستد که سه بازیکن بارسلونا در آنجا حضور دارند: استفاده‌ی بهینه از قابلیت‌های بازیکنان در پست‌های مختلف، برای ایجاد خطر.

ساخت موقعیت گل توسط بارسلونا

این‌بار بارسلونا با دو پاس طولی از آرائوخو به بوسکتس و از بوسکتس به دی‌یونگ توپ را از یک‌سوم دفاعی خود خارج می‌کند و دی‌یونگ نیز با یک پاس بلند آداما را در موقعیت یک در برابر یک با ماریو رویی قرار می‌دهد؛ کاری که از ابتدای دوران ژاوی در بارسلونا زیاد اتفاق افتاده و همواره تلاش شده است، وینگر لب خط تیم به شکل یک مقابل یک برابر فول‌بک رقیب قرار گیرد. آداما نیز با استفاده توانایی فردی خود توپ را به روی دروازه سانتر می‌کند و بارسلونا موفق به ساخت یک موقعیت جدی می‌شود.

ساخت موقعیت گل توسط بارسلونا

در صحنه‌ی گل چهارم بارسلونا نیز این نکات بار دیگر اتفاق می‌افتند. در ابتدا بوسکتس خود را به‌ عنوان گزینه‌ی پاس به پیکه نزدیک می‌‎کند، سپس ترشتگن با یک پاس طولی پدری را در میانه‌ی میدان صاحب توپ می‌کند و او توپ را به دی‌یونگ می‌سپارد تا برنامه‌ی تیم در عریض کردن خط دفاعی ناپولی را تکرار کنند و در نهایت پس از چرخش توپ، آن را به آداما می‌رسانند. دست با اورلپ خود آداما را در موقعیتی مناسب برای دریبل زدن قرار می‌دهد، اما این بازیکن ترجیح می‌دهد توپ را به پدری بسپارد. بار دیگر بارسلونا سعی می‌کند توپ را در زمین بچرخاند تا زمانی که آرائوخو با یک پاس طولی دیگر پدری را که در میان خطوط ناپولی جایگیری کرده صاحب توپ ‌کند و در نهایت توپ را به‌ دی‌‎یونگ می‌سپارند تا آداما را در موقعیت یک در برابر یک قرار دهد. حرکت بدون توپ دی‌یونگ در کنار پاس و حمل توپ آداما در عرض، اوبامیانگ را در موقعیت مناسب و آزادی برای شوت‌زنی قرار می‌دهد و این بازیکن نیز دروازه‌ی ناپولی را باز می‌کند.

حرکات منجر به گل چهارم بارسلونا

در نهایت باید گفت که در این دیدار بارسلونا با یک پرس نسبتاً موفق و بازی‌سازی‌ طولی‌تر خود نسبت به آنچه معمولا از بازی بارسلونا می‌شناسیم، توانست ناپولی را در لیگ اروپا شکست دهد و به مرحله‌ی بعد صعود کند. نمایش درخشان خط هافبک بارسلونا و نمایش خوب زوج آرائوخو-پیکه در مهار اوسیمن یک شب راحت را برای هواداران بارسلونا ساخت که در آن خطر زیادی روی دروازه این تیم خلق نشد؛ اما سوی دیگر زمین یعنی خط حمله را باید مرکز ثقل تحول بارسا دانست، جایی که سه بازیکن جدید این تیم با نمایشی خوب موفق به خلق موقعیت‌های متعدد و به ثمر رساندن گل‌های متعدد شدند.